તમે કોઇના પ્રેમમાં પડ્યા છો? તો પ્રેમમાં પડવું કેવું લાગ્યું?

મિત્રો, ફરીથી પ્રેમનાં આ દિવસ માટે મારી હાર્દિક શુભકામનાઓ…

પ્રેમ… માત્ર અઢી અક્ષરનો જ આ શબ્દ છે… પરંતુ એને સાંભળતા જ આપણને જાણે ગલગલિયા થવા માંડે છે…  અને આપણા મન-હૃદયની બેકઅપ રીલ્સમાંથી કોઈ એક ખાસ ચહેરો એની મેળે જ રીટ્રીવ થઈને આપણી નજર સમક્ષ તરવરી ઉઠે છે.  પ્રેમ વિશે જગતમાં લાખો-કરોડો પુસ્તકો અને કવિતાઓ લખાયા હોવા છતાં આજે પણ લેખકોનો અને કવિઓનો કદાચ સૌથી પ્રિય વિષય પ્રેમ જ છે.  ‘સંદેશ’નાં આજના જ એક લેખમાં મેં હમણાં જ વાંચ્યું કે રસાયણ વિજ્ઞાનની દૃષ્ટિએ “પ્રેમ જાગતાં જ શરીરમાં ચોક્કસ રાસાયણિક ફેરફારો થવા લાગે છે. તે ફેરફારોથી તનમનમાં જે ઝણઝણાટીનો કે વીજળી વહેતી હોય જેવો અનુભવ થાય છે તે એટલો બધો અજબ અને સમજાવી ન શકાય તેવો હોય છે કે બીજા વધારે યોગ્ય શબ્દ ન મળવાથી આપણે તેને ‘પ્રેમ’ નામ આપ્યું છે.”  આખો રસપ્રદ લેખ વાંચવા જેવો છે હોં! ચાલો, હવે વધુ વાતો કરી કરીને તમને બોર કરવાનું બંધ કરું અને સીધી આજનાં વિષય ઉપર જ આવું છું… 🙂  કારણ કે પ્રેમ વિશે આમ પણ શ્રી સુરેશ દલાલ કહે છે કે,

રાત દિવસનો રસ્તો વાલમ ખૂટે નહિ તો કેમ?
તમે પ્રેમની વાતો કરજો, અમે કરીશું પ્રેમ…

પ્રેમનાં આજનાં આ ખાસ દિવસ નિમિત્તે મને થયું કે ચાલો આજે હું તમને બધાને જરા પૂછી લઉં કે તમે કદી કોઇના પ્રેમમાં પડ્યા છો ખરા? અને જો પડ્યા હોવ તો પ્રેમમાં તમને કેવું કેવું લાગ્યું? શું શું અનુભવ થયો? ………… હમ્મ્મ્મ… બોલતી બંધ થઈ ગઈ ને તમારી?!  🙂  ખરેખર, પ્રેમની અનુભૂતિનો વિષય જ કંઈક એવો છે કે એનાં પર જો લખવું હોય (અને પ્રેમનું ચાલે તો જ) તો આખેઆખું પ્રેમપુરાણ પણ લખાઈ શકે, નહીંતર તો ઘણીવાર બસ મૌન જ થઈ જવું પડે…  અને તમારે મને જવાબમાં નિબંધ લખીને નથી આપવાનો હોં, પરંતુ કવિતા લખીને આપવાની છે!  તમને યાદ તો હશે જ કે ગયા વર્ષે વેલેંટાઇંસ ડે ઉપર આપણે “તમારે માટે પ્રેમ એટલે શું?“ વિષય પર ઘણા કાવ્યો લખ્યા હતા… અને એ બધા કાવ્યો પ્રેમની સુંદર સુંદર વ્યાખ્યારૂપે હતા… પણ આ વખતે તમારે મારા આ સવાલનાં જવાબરૂપે જ કવિતા લખવાની છે:  “તમે કોઇના પ્રેમમાં પડ્યા છો? તો પ્રેમમાં પડવું કેવું લાગ્યું? “  એ જરૂર યાદ રાખીએ કે અહીં આપણે ‘પડવાની’ એટલે કે નીચા ઉતરવાની વાત નથી કરતાં, પરંતુ આપણી બોલચાલની ભાષા પ્રમાણે પ્રેમમાં પડવાની વાત કરીએ છીએ… નહીંતર આ ‘પ્રેમમાં પડવા’ વિશે તો કવિવર શ્રી રવીન્દ્રનાથ ટાગોર પણ ટકોર કરે છે કે  પ્રેમ કદી પાડે નહીં, પ્રેમ તો ઉન્નત બનાવે !

મિત્રો, આજે આપણે પ્રેમની વ્યાખ્યા વિશે નહીં પરંતુ આપણે કોઈને કરેલા પ્રેમનાં અનુભવ વિશે લખવાનું છે… ખાસ તો એ કે, પ્રેમમાં પડ્યા પછી તમને કેવું લાગ્યું?  શું પાનખરમાં જ વસંત આવી ગઈ હોય એવું લાગ્યું ખરું?  તમારી દુનિયા જ ઉલટી-પુલટી થઈ ગઈ હોય એમ લાગ્યું? કે પછી બાકીની આખી દુનિયા?  24 કલાકનો દિવસ થઈ ગયો હોય એવું લાગ્યું (નિંદર ન આવવી) કે પછી 24 કલાકની રાત (આખો વખત સ્વપ્નમાં)?  કોઈ જેનો ઉપચાર ન કરી શકે એવો કોઈ રોગ ભરાઈ ગયો હોય એવું લાગ્યું કે પછી કોઈ રોગનો તમને ઉપચાર મળી ગયો હોય એમ લાગ્યું?  તમારા પગ નીચેથી ધરતી સરકી ગયાનો અનુભવ થયો કે હવામાં ચાલી કે ઉડી શકવાનો?  કંઇક અણમોલ મળી જવા જેવો અનુભવ થયો કે પછી ખુદ ખોવાઈ જવાનો?  હા, તમને આ બધા કરતાં કોઈ જુદો જ અનુભવ થયો હોય એવું પણ બની શકે…  મારું તો માનવું છે કે પ્રેમમાં ક્યાં કદી કોઈ પડતું હોય છે?!… એ તો બસ, પડી જવાય છે… અને એકવાર જો પડી ગયા તો પછી મન-બુદ્ધિને બાજુએ મૂકી માત્ર વહેવાનું જ હોય છે અને એ પણ તરવાનો પ્રયત્ન કર્યા વગર…! 

પ્રેમમાં પડવાનાં અનુભવ વિશેની કવિતાનાં આપણે થોડા ઉદાહરણો જોઈએ…

પ્રેમમાં પડવાની વાત આવે એટલે મને આ બે ગીતો વગર વિચાર્યે જ યાદ આવી જાય… તુષારભાઈ તો કહે છે કે પ્રેમમાં પડવાની આપણને ખબર પણ ક્યાં પડતી હોય છે!

ના તને ખબર પડી, ના મને ખબર પડી,
કે હું પ્રેમમાં પડ્યો કે તું પ્રેમમાં પડી;
કારણમાં આમ કઇ નહીં, બે આંખ બસ લડી,
ને હું પ્રેમમાં પડ્યો કે તું પ્રેમમાં પડી.
ના તને ખબર પડી -તુષાર શુક્લ  (સાંભળો)

અને ત્યારે મુકેશભાઈ આપણને ‘પ્રેમ થઈ ગયો છે’ ના ભ્રમથી સાવધ રહેવાનું પણ સૂચવે છે… કહે છે કે સંભાળજો મિત્રો, તમને જે પ્રેમ લાગતો હોય, ખરેખર એ તમારો માત્ર વ્હેમ તો નથી ને ?? 

હું પડ્યો છું પ્રેમમાં કે તું પડી છે પ્રેમમાં,
કે પછી એવું નથી બંને છીએ કોઇ વ્હેમમાં…
તમે કોઇ દિવસ પ્રેમમાં પડ્યા છો ? – મુકેશ જોષી

અખિલ શાહની  કવિતા ‘લયસ્તરો’ પણ મૂકતી વખતે ધવલભાઈએ લખ્યું હતું કે “પ્રેમ કરવો અને પ્રેમ-કવિતાઓ લખવી એ અલગ બાબત છે.”  અને સાથે સાથે કોમેંટમાં પંચમભાઈએ પણ એ વિશે ખૂબ સુંદર વાતો લખી હતી જે વાંચવા લાયક છે.  એ કવિતામાં કવિ પહેલાં એમને શું શું થયું એમ કહે છે, પછી અંતમાં જણાવે છે કે આ બધું થયું એનું કારણ એ છે કે મને

“…

બીજું કાંઈ થયું
નથી,
મને પ્રેમ થયો છે.”
પ્રેમ અને કવિતા – અખિલ શાહ

અને આ પ્રસંગે પ્રેમની પરિભાષા જેવાં પેલા હરણ-હરણીને તો કેમ ભૂલાય?   
લગે પ્રીત કે બાણ -સંકલિત

રીડગુજરાતી પર મેં એક રસપ્રદ લેખ પણ વાંચ્યો હતો, જે તમને પણ જરૂર ગમશે…
તમે કોઈને પ્રેમ કર્યો છે ? – જયવદન પટેલ

હમણાં જ મિત્ર વિવેકે પ્રથમ પ્રેમને અનુભવતી એક નારીની સૂક્ષ્મ સંવેદનાનું ખૂબ જ સુંદર શબ્દ-ચિત્ર દોર્યુ છે… મેળામાં ઉભેલી વિવેકનાં ગીતની નાયિકા પ્રથમ દૃષ્ટિનાં પ્રેમને અનુભવતા કહે છે કે-

ખૂંટે ખોડાઈ ઊભી ઠેરની ઠેર હું,
                                  ભીતર તો થઈ ગ્યું ચકડોળ;
ધ્રમ્મ-ધ્રમ્મ ચહુ ઓર લોહીમાં ઢબુકે
                                       ‘વાંહે આવ્યો તું’નો ઢોલ.
નજર્યુંની વાગી ગઈ ફાંસ…

આમ તો મેં પણ ગયા મહિને જ ગઝલરૂપે એક પ્રેમપત્ર લખ્યો હતો, પરંતુ કદાચ એમાં પ્રેમમાં પડવાનાં અનુભવની વાત ન્હોતી… અને પ્રેમમાં પડેલી સખીનાં એકરાર વિશેની ‘હું છલકાઈ ગઈ‘ ગઝલ પણ લખી હતી, પરંતુ છતાંયે હજી મને લાગે છે કે મારે જે વાત કહેવાની હતી એ તો રહી જ ગઈ! (પ્રેમની બાબતમાં પણ શું આવું જ નથી હોતું?!)  મતલબ કે મિત્રો, હું પણ આ વખતે તમારી સાથે જ છું હોં… તમારી સાથે જ પ્રેમમાં પડવાનાં અનુભવને લખવાનો પ્રયત્ન કરીશ (વળી, દરેકની જેમ આ તો મારો પણ પ્રિય વિષય છે) !

તો મિત્રો, ચાલો ઘણા વખતે ફરી કલમ ઉઠાવીએ… આઈમીન કી-બોર્ડ પણ આંગળીઓ મૂકીએ (પરંતુ હા, એ પહેલાં થોડું મગજને… આઈમીન હૃદયને પણ દોડાવીએ હોં) અને શરૂ કરી દઈએ પ્રેમનાં અનોખા અનુભવની મોઘમ વાતોને કાવ્યમાં વર્ણવવાનું… છાંદસ-અછાંદસ કોઈ પણ રચનાઓ… તો તમે બધા લખવાનું શરૂ કરો છો ને?!!